Taleithiau a thiriogaethau Awstralia

Taleithiau a thiriogaethau Awstralia

Enghraifft o'r canlynol	enw un tiriogaeth mewn gwlad unigol
Math	administrative territorial entity of Australia, is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae taleithiau a thiriogaethau Awstralia yn adrannau gweinyddol ffederal yn Awstralia sy'n cael eu rheoli gan lywodraethau rhanbarthol. Y rhain yw'r ail lefel o lywodraethu rhwng y llywodraeth ffederal a llywodraethau lleol.

Mae'r taleithiau yn endidau hunanlywodraethol, er nad oes ganddynt sofraniaeth lwyr. Mae ganddynt eu cyfansoddiadau eu hunain, yn ogystal â deddfwrfeydd, adrannau gweinyddol, a rhai awdurdodau sifil (e.e. barnwriaeth a heddlu).

Yn ymarferol mae'r tiriogaethau yn debyg iawn i'r taleithiau, ac yn gweinyddu polisïau a rhaglenni lleol. Fodd bynnag, maent yn israddol yn gyfansoddiadol ac yn ariannol i'r llywodraeth ffederal ac felly nid oes ganddynt wir sofraniaeth.

Mae gan Awstralia chwe thalaith a dwy diriogaeth.

Taleithiau Australia

Talaith	Talfyriad	Prifddinas	Poblogaeth (2021)[1]	Prif Weindog
De Awstralia	SA	Adelaide	1,773,243	Peter Malinauskas
De Cymru Newydd	NSW	Sydney	8,189,266	Dominic Perrottet
Gorllewin Awstralia	WA	Perth	2,681,633	Mark McGowan
Queensland	QLD	Brisbane	5,221,170	Annastacia Palaszczuk
Tasmania	TAS	Hobart	541,479	Peter Gutwein
Victoria	VIC	Melbourne	6,649,159	Daniel Andrews

Tiriogaethau Australia

Talaith	Talfyriad	Prifddinas	Poblogaeth (2021)[1]	Prif Weindog
Tiriogaeth y Gogledd	NT	Darwin	246,338	Michael Gunner
Tiriogaeth Prifddinas Awstralia	ACT	Canberra	432,266	Andrew Barr

Tiriogaethau eraill

Tiriogaeth	Anheddiad mwyaf	Poblogaeth (2021)[1]	Gweinyddir gan
Tiriogaeth Bae Jervis	Jervis Bay Village	405	Tiriogaeth Prifddinas Awstralia
Ynys Arglwydd Howe	Ynys Arglwydd Howe	382	De Cymru Newydd

1. ↑ ^{1.0 1.1 1.2} Ystadegau amcangyfrifedig, Mehefin 2021: "National, state and territory population, June 2021" (yn Saesneg). Swyddfa Ystadegau Awstralia (Australian Bureau of Statistics). Mehefin 2021.